Jaarboek 25 van het Stijn Streuvelsgenootschap 2019.
Kortrijk: Stijn Streuvelsgenootschap, 2019. - 277 p.

Wenn die Sonne wieder scheint - De vlaschaard (1943)

​

In de loop van 1942 werd De vlaschaard een eerste keer verfilmd door de Duitse filmmaatschappij Terra-film, in regie van B. Barlog. Paul Wegener speelde boer Vermeulen, Maria Koppenhöfer Barbele, Bruni Löbel vertolkte Schellebelle en Paul Klinger was Louis Vermeulen. De Duitse versie Wenn die Sonne wieder scheint werd in het Nederlands gedubd met de stem van onder anderen Antoon vander Plaetse, Jet Naessen en Helene van Herck. In Ingooigem en omgeving werden heel wat opnamen gemaakt waarin plaatselijke acteurs kleine rolletjes of een figurantenrol speelden. De film had een groot succes, ook in Duitsland. Na de oorlog werd Streuvels wegens het in volle oorlog laten verfilmen van zijn Vlaschaard van collaboratie beticht. Hij redde zich door te verklaren, daarbij gesteund door Torie Mulders die in zijn boek Honderd jaar dorpskroniek van Tieghem Streuvels’ uitleg bevestigde, dat de afspraak reeds van voor de oorlog dateerde. Op 1 juli 1941 schreef Streuvels aan Joris Vriamont: ‘Ik heb van Terra-film te Berlijn een aanbod gekregen (Streuvels preciseert niet wanneer precies dat aanbod kwam, het kan ook voor de oorlog geweest zijn) om De vlaschaard te filmen. […]. Ik heb mij in princiep daarmee akkoord verklaard. – en nu (cursief van pt) komen ze met het concept-contract voor de dag. […] ik weet niet of ik moet aannemen of weigeren’. (L. Schepens, in: Kroniek van Stijn Streuvels, p. 109) Streuvels was beroepsschrijver, in volle oorlog, en er moest voor een inkomen worden gezorgd. De première van De vlaschaard vond plaats te Gent. Streuvels bleef afwezig.

​

​

De vlaschaard (1983)

​

In de zomer van 1983 werd De vlaschaard een tweede keer verfilmd, deze keer in opdracht van het filmhuis Kunst en Kino en onder regie van Jan Gruyaert. De film kostte 34 miljoen frank. De belangrijkste rollen werden vertolkt door Vic Moeremans als boer Vermeulen, Dora van der Groen als Barbele, René van Sambeek als Louis en Gusta Gerritsen als Schellebelle.

​

‘De natuur is […] het hoofdpersonage van het verhaal, de natuur die zo wonderlijk mooi kan zijn en zo wreed. De woede-uitbarsting van boer Vermeulen is ook een effect naar de natuur, want de boer slaat toe als hij ziet hoe Louis met Schellebelle stoeit, het ongekunstelde, altijd vrolijk lachende meisje, als de boer moet toezien hoe zijn zoon beleeft wat hem zelf nooit was gegund. De onderdrukte seksuele natuur frustreert en wreekt zich. De mens wordt het slachtoffer van de natuur die hem leeft en waarin hij leeft. Zo is de film een pastoraal gedicht geworden.’ (I. Nelissen, in De Nieuwe, 19-05-1983)