Een vreemde dag. Stijn Streuvels’ ‘De blijde dag’.
onder redactie van Marcel De Smedt
Jaarboek 25 van het Stijn Streuvelsgenootschap 2019.
Kortrijk: Stijn Streuvelsgenootschap, 2019. - 277 p.
Charles de Coster
Charles de Costers’ Vlaamsche vertelsels, enige druk, 1918 exemplaar met portretfoto van Stijn Streuvels
Charles de Coster werd geboren in München op 20 augustus 1827. Hij overleed te Elsene op 7 mei 1879.
​
Deze Belgische in het Frans schrijvende auteur was enkele jaren beambte bij een bank, begon een studie in de rechten, maakte enkele reizen in Nederland en werd in 1870 leraar Franse literatuur aan de Krijgsschool.
​
Zijn literaire werk is zeer ongelijk en een groot deel ervan is vrijwel vergeten. Wel toonde hij zich een verteller met bekoorlijke verbeelding in zijn Légendes flamandes (1858), in archaïsch Frans geschreven, en in zijn Contes brabançons (1861), in minder gezochte taal.
​
Daarna openbaarde zich zijn genie in La légende et les aventures héroïques, joyeuses et glorieuses d’Ulenspiegel et de Lamme Goedzak au pays de Flandres et ailleurs, waar hij jarenlang aan werkte en waarvan een uitgave, door Félicien Rops en andere kunstenaars geïllustreerd, in 1867 verscheen. Het uitgangspunt was het oude volksboek van Uilenspiegel. De Coster maakte van de guitige grappenmaker de held van een epos; hij situeerde hem in de 16e eeuw, midden in de Tachtigjarige Oorlog (met dezelfde leeftijd als Filips II) en Uilenspiegel wordt aldus het symbool van de vrije geest en de nationale idee, in opstand tegen de dwingelandij. Het is een uitgebreid gedicht in proza, afwisselend van toon, steeds oorspronkelijk en schilderachtig, en zo rijk dat de draad dikwijls verloren gaat onder de weelderige groeisels van de verbeelding.
​
De Coster heeft getracht een samenvatting te geven van het Vlaamse wezen, zoals hij dat zag, dwz. tegelijk aangetrokken door het zinnelijke en het mystieke, door het fantastische en het werkelijke, heldhaftig, weerspannig en goedzakkig. Hij trachtte de volkstaal van Vlaanderen naderbij te komen door zijn toevlucht te nemen tot archaïserend Frans. La légende d’Ulenspiegel blijft een van de machtigste voortbrengselen van de Franstalige Belgische literatuur en was het eerste specimen van een literaire wedergeboorte in België, die zich eerst een vijftiental jaren later zou ontplooien. Het werd in vele talen vertaald, in het Nederlands door o.a. R. Delbecq en Stijn Streuvels.
​
Van Charles de Coster vertaalde Stijn Streuvels Légendes flamandes (1958) onder de titel Charles de Coster’s Vlaamsche vertelsels (1918).
​
Meer over deze vertaling: zie V. Nachtergaele, ‘Streuvels vertaalt De Coster: een interculturele testcase’ in Jaarboek 1 van het Stijn Streuvelsgenootschap, p. 143-156.
​
(Cf.: Encarta® - Encyclopedie - Winkler Prins © 1993-2002 Microsoft Corporation/Het Spectrum).